Prezydencja Portugalii w Radzie UE podejmie działania, dotyczące zakończenia negocjacji w sprawie reformy Wspólnej Polityki Rolnej, uwzględniając w niej przejście na bardziej zrównoważony system żywnościowy, przekonuje w rozmowie z EURACTIV.com Maria do Céu Antunes, minister rolnictwa Portugalii.
Jakie są główne priorytety portugalskiej prezydencji w zakresie rolnictwa?
Portugalska prezydencja w Radzie UE (rotacyjne przewodnictwo Portugalii w pracach Rady UE potrwa do 30 czerwca 2020 r. – red.) zamierza przyczynić się do naprawy gospodarczej Europy zgodnie z hasłem: “Czas na skuteczne działanie dla sprawiedliwej, zielonej i cyfrowej odbudowy”. Dlatego nasza aktywność będzie opierać się na trzech głównych założeniach, czyli sprawiedliwszej, bardziej ekologicznej i bardziej cyfrowej Europie.
Jeśli chodzi o rolnictwo priorytetem jest dla nas bardziej ekologiczna Europa. Chcemy wspierać jej odbudowę po kryzysie oraz wzmacniać unijny system rolno-spożywczy i cyfryzację tego sektora.
Planujemy zapewnić zrównoważony rozwój obszarów wiejskich poprzez zakończenie negocjacji w sprawie reformy wspólnej polityki rolnej (WPR), wdrożenie planu działania na rzecz rozwoju produkcji organicznej UE, zapewnienie ciągłość strategii “od pola do stołu” i przedstawienie długoterminowej wizji dla regionów rolniczych.
Niemiecka prezydencja w Radzie UE pozostawia przed Portugalią trudne zadanie zreformowania WPR. Czy Lizbona będzie starała się wypracować porozumienie w tej sprawie?
W ciągu najbliższych sześciu miesięcy będziemy dążyć do zakończenia rozpoczętych przez prezydencję niemiecką negocjacji w sprawie WPR. Obecnie toczą się one między Radą, Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim.
Ich rezultatem są trzy dokumenty: rozporządzenie w sprawie planów strategicznych, rozporządzenie horyzontalne, a także rozporządzenie w sprawie wspólnej organizacji rynków rolnych.
Podstawowym celem jest zapewnienie wytrzymałości sektora rolnego i przejście na bardziej ekologiczny system, przy jednoczesnym zwiększeniu dochodów rolników oraz zapewnieniu uczciwych cen konsumentom.
Jednak ciągle istnieje zagrożenie wycofania się Komisji z planów reformy WPR. Czy otrzymaliście zapewnienie, że Komisja Europejska nie zdecyduje się na wycofanie z planów zmian?
Głęboko wierzymy, że wszystkim zależy na doprowadzeniu negocjacji do rozwiązania. WPR będzie odgrywać zasadniczą rolę w przejściu na zrównoważony system żywności oraz motywowaniu europejskich rolników do wsparcia unijnych celów klimatycznych i środowiskowych.
Nie da się zaprzeczyć, że przez lata WPR zbliżyła założenia dotyczące dostaw żywności i zarobków rolników do celów związanych ze środowiskiem. Omawiana reforma – podobnie jak Europejski Zielony Ład – dodatkowo wzmocni działania na rzecz ochrony środowiska.
Dążymy do zagwarantowania procesowi transformacji przejrzystości i przewidywalności. Z tego powodu nawiązaliśmy dialog z państwami członkowskimi. Komisja Europejska wysyła rządów krajowych rekomendacje dotyczące planów strategicznych WPR.
Chcemy w ten sposób ocenić wkład każdego państwa w realizację celów Zielonego Ładu. Zrobimy wszystko, by zakończyć negocjacje, ponieważ zależy nam na bardziej ekologicznym, inkluzywnym, zrównoważonym i skutecznym rolnictwie.
Jak na ten moment wygląda wdrażanie postanowień Zielonego Ładu w sektorze rolno-spożywczym z perspektywy portugalskiej prezydencji?
W porozumieniu ministrów rolnictwa (z 19-20 października 2020 r.), które określa ogólne podejście Komisji do reformy WPR osiągnięto równowagę między celami gospodarczymi i środowiskowymi. To znaczący krok.
Strategia „od pola do stołu” jest podstawą Zielonego Ładu. Obejmuje zmianę sposobu, w jakim Europejczycy produkują i spożywają żywność, a jej celem jest zrównoważony i niezależny system żywnościowy UE. Zakłada również poszanowanie zasobów naturalnych i ochronę różnorodności biologicznej. Ich znaczenie pokazała nam pandemia COVID-19.
Ponadto, w transformacji ku prawdziwie zrównoważonej i wytrzymałej Europie bardzo ważną rolę do odegrania będą mieli rolnicy europejscy. Podobnie jak WPR, która będzie podstawowym instrumentem pomagającym rolnikom osiągnąć bardziej zrównoważone systemy produkcji.
W przypadku strategii “od pola do stołu” opinia publiczna skupiała się dotychczas na wyznaczonych celach. Jakie innowacje UE powinna wesprzeć finansowo podczas transformacji?
Nasze cele są ściśle związane z rolnictwem nastawionym na przyszłość. Takim rolnictwem, które chce być innowacyjne, które łączy technologię, wiedzę i cyfryzację, aby w ten sposób zapewnić zrównoważone zarządzanie zasobami i ochronę różnych ekosystemów.
Wszystko to przyspieszy nieuniknioną, ale potrzebną transformację klimatyczną i cyfrową. Zmiany są konieczne dla zapewnienia autonomii strategicznej nowym pokoleniom oraz dla zjednoczonej Europy, która chce być odpowiedzialna globalnie i społecznie.
Zmiany w oznaczaniu produktów spożywczych to kolejny problem odziedziczony po prezydencji niemieckiej. Czy w ciągu najbliższych sześciu miesięcy Portugalia wróci do tego tematu?
Oznaczanie żywności jest dla naszej prezydencji istotną sprawą. Będziemy kontynuować działania w tym kierunku, aby można było znaleźć zrównoważoną i sprawiedliwą wspólną wizję. Niezmiennym celem jest opracowanie systemu umożliwiającego konsumentom dokonywanie świadomych wyborów.
Portugalska prezydencja będzie pierwszą, która musi zmierzyć się z chaosem spowodowanym przez brexit. Czy Lizbona ma jakieś konkretne plany w tej kwestii?
24 grudnia ub. roku osiągnięto porozumienie między Unią Europejską i Wielką Brytanią, a teraz podejmowane są niezbędne kroki zmierzające ku ratyfikacji.
Priorytetem prezydencji portugalskiej będą przyszłe relacje Wspólnoty z Londynem. Zobowiązujemy się do wszechstronnego, sprawiedliwego i zrównoważonego partnerstwa, w poszanowaniu dla interesów unijnych i państw członkowskich.
Wielka Brytania nadal będzie ważnym partnerem dla Wspólnoty, mającym duże znaczenie w sektorze rolnym i spożywczym.
Portugalia nie jest pierwszą prezydencją, która musi stawić czoło skutkom pandemii koronawirusa. Czy środki podjęte do tej pory są zadowalające?
Wspólna praca na rzecz Europy, która promuje spójność i wartości to najlepszy sposób, by zapewnić rolnictwu przyszłość i wytrzymałość.
Szczególnie w kontekście pandemii, która podkreśla potrzebę sprawnego reagowania na kryzysy oraz wzmocnienia struktur europejskiego systemu rolno-spożywczego.
Naszą ambicją jest zapewnienie Europie autonomii strategicznej i wzmocnienie jej pozycji na świecie.
Maria do Céu Antunes jest ministrem rolnictwa Portugalii. Będzie przewodniczyć Radzie ds. Rolnictwa i Rybołówstwa do 30 czerwca.
Projekt sfinansowano przy wsparciu Komisji Europejskiej. Niniejsza publikacja odzwierciedla wyłącznie poglądy autora, a Komisja nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartych w tym tekście.