Komisja Europejska przyjęła nowy 10-letni plan na rzecz wspierania Romów w UE. Skupia się on na siedmiu kluczowych obszarach: równouprawnieniu, włączeniu, udziale, kształceniu, zatrudnieniu, zdrowiu, i mieszkalnictwie.
W odniesieniu do każdego obszaru Komisja przedstawiła państwom członkowskim nowe cele i zalecenia dotyczące ich realizacji. Posłużą one za ważne narzędzia monitorowania poprawy i zagwarantowania, by UE czyniła większe postępy w zapewnianiu niezbędnego wsparcia, którego wciąż wielu Romów mieszkających w UE potrzebuje.
Wiceprzewodnicząca ds. wartości i przejrzystości, Věra Jourová, powiedziała: „(…) w ciągu ostatnich dziesięciu lat nie zrobiliśmy wystarczająco dużo, by wesprzeć ludność romską w UE. Nie ma dla tego usprawiedliwienia. Wielu Romów nadal doświadcza dyskryminacji i rasizmu. Nie możemy tego akceptować. Dziś ponownie podejmujemy starania na rzecz naprawy tej sytuacji, wyznaczając jasne cele i ponownie zobowiązując się do wprowadzenia rzeczywistych zmian w ciągu następnej dekady”.
Komisarz ds. równości, Helena Dalli, dodała: „Aby Unia Europejska stała się prawdziwą Unią równości, musimy zadbać o to, by miliony Romów były traktowane jednakowo, były włączone w ramach społeczeństwa i by mogły uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym bez wyjątków. Mając na uwadze cele określone dzisiaj w ramach strategicznych, oczekujemy, że do 2030 r. uda się osiągnąć rzeczywiste postępy na drodze do Europy, w której Romowie są traktowani jako część różnorodności naszej Unii, uczestniczą w naszych społeczeństwach i mają wszelkie możliwości wniesienia wkładu w życie polityczne, społeczne i gospodarcze w UE, a także czerpania z niego korzyści”.
Chociaż celem jest zapewnienie pełnego równouprawnienia, Komisja zaproponowała cele minimalne do 2030 r., w oparciu o postępy poczynione w odniesieniu do poprzednich ram. Obejmują one m.in.:
- zmniejszenie liczby Romów, którzy doświadczają dyskryminacji, o co najmniej połowę;
- podwojenie liczby Romów, którzy oficjalnie zgłaszają dyskryminację, której doświadczyli;
- ograniczenie luki ubóstwa między Romami a ogółem społeczeństwa o co najmniej połowę;
- zmniejszenie o co najmniej połowę luki w udziale we wczesnej edukacji;
- zmniejszenie odsetka dzieci romskich uczęszczających do segregujących szkół podstawowych o co najmniej połowę w państwach członkowskich o licznej społeczności romskiej;
- ograniczenie nierówności w dziedzinie zatrudnienia i luki w zatrudnieniu między kobietami a mężczyznami o co najmniej połowę;
- zmniejszenie o co najmniej połowę różnicy w oczekiwanej długości życia;
- ograniczenie różnic w deprywacji mieszkaniowej o co najmniej jedną trzecią;
- zapewnienie dostępu do wody wodociągowej co najmniej 95 proc. Romów.
Komisja przedstawiła wytyczne dla państw członkowskich i sporządziła wykaz środków, które państwa członkowskie powinny wprowadzić w celu przyspieszenia postępów na drodze do zapewnienia równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów.
Wytyczne i środki obejmują m.in. opracowanie systemów wsparcia dla romskich ofiar dyskryminacji, kampanie podnoszące świadomość w szkołach, wspieranie wiedzy finansowej, promowanie zatrudnienia Romów w instytucjach publicznych oraz poprawę dostępu romskich kobiet do badań lekarskich wysokiej jakości, badań przesiewowych i usług z zakresu planowania rodziny.
Komisja wzywa państwa członkowskie do przedłożenia krajowych strategii do września 2021 r. oraz do składania sprawozdań z ich wdrażania co dwa lata.
Komisja będzie monitorować postępy w realizacji celów do 2030 r., korzystając z wyników badań przeprowadzonych przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz informacji przekazywanych przez społeczeństwo obywatelskie.
Przeprowadzona zostanie również dogłębna ocena śródokresowa nowego 10-letniego planu w całości.
Wprawdzie w kwestii równouprawnienia Romów w UE nastąpiła pewna poprawa – głównie w dziedzinie edukacji – Europa ma jeszcze wiele do zrobienia, by zapewnić obywatelom romskim prawdziwą równość. Utrzymuje się marginalizacja, a wielu Romów w życiu codziennym nadal boryka się z nieproporcjonalną dyskryminacją, antycyganizmem i wykluczeniem społeczno-ekonomicznym.
Kontekst
Nowe unijne ramy strategiczne dotyczące Romów to pierwszy bezpośredni krok w drodze do realizacji planu działania UE przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025.
Nowe unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów opierają się na unijnych ramach dotyczących krajowych strategii integracji Romów do 2020 r. Są one powiązane z pracami Komisji w innych dziedzinach, w tym z niedawno przyjętym unijnym planem działania przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025, strategią UE w zakresie praw ofiar oraz strategią na rzecz równouprawnienia płci.
Wiele obszarów polityki związanych ze zwiększeniem równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów wchodzi w zakres przede wszystkim kompetencji krajowych. UE odgrywa jednak ważną rolę w zapewnianiu wytycznych politycznych, koordynowaniu działań państw członkowskich, monitorowaniu wdrażania i postępów, zapewnianiu wsparcia za pośrednictwem funduszy UE oraz propagowaniu wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi.
Dodatkowe informacje
Zestawienie informacji – unijne ramy strategiczne dotyczące Romów
Wytyczne dotyczące planowania i wdrażania krajowych ram strategicznych dotyczących Romów
Zestaw wskaźników (wskaźniki monitorowania postępów w realizacji celów polityki określonych w unijnych ramach strategicznych dotyczących Romów)