Minęło 10 lat od momentu ogłoszenia niepodległości przez Kosowo i odłączenia od Serbii. Obecnie oba państwa próbują podejmować działania w normalizacji stosunków, by w przyszłości ich akcesja do UE była możliwa.
17 lutego 2008 r. Kosowo jednostronnie ogłosiło niepodległość, co zostało całkowicie odrzucone przez serbską mniejszość. Serbia niepodległość Kosowa uznała czyn nielegalny i bezprawny. W Belgradzie zorganizowano wielką manifestację, podczas której Serbowie skandowali „Kosovo je Srbija!”. Natomiast mieszkańcy Prisztiny krzyczeli w tym czasie „Pavaresia, pavaresia!” („Niepodległość!”).
Najmłodsze państwo w Europie
W trakcie ostatniej dekady w Kosowie odbyło się wiele rozmów z władzami serbskim na temat normalizacji stosunków. Mediacje były prowadzone pod przewodnictwem reprezentantów ONZ czy UE. W 2013 r. doszło do wielkich protestów w kilkunastu serbskich miastach, po tym jak podpisano pierwsze porozumienie o normalizacji stosunków. W 2017 r. Serbowie próbowali również wznowić połączenie kolejowe między Belgradem a zamieszkaną głównie przez ludność serbską Mitrowicą. Na granicy serbsko-kosowskiej pociąg z napisem „Kosowo to Serbia” został jednak zatrzymany. W styczniu 2018 r. doszło do postrzelenia umiarkowanego, serbskiego polityka, Olivera Ivanovicia, założyciela inicjatywy obywatelskiej „Serbia, demokracja, sprawiedliwość”.
Podczas obchodów tegorocznej rocznicy niepodległości Barbados jako kolejne państwo uznało Kosowo. Rząd serbski zareagował bardzo szybko wysyłając notę dyplomatyczną i określając tę decyzję jako „krótkowzroczny akt”.
Thank you #Barbados for recognising #Kosovo tonight! Best birthday gift for Kosovo celebrations of independence! #Kosovo10 #Kosova10 ????
— Hashim Thaçi (@HashimThaciRKS) February 15, 2018
W Prisztinie bardzo uroczyście świętowano okrągłą rocznicę niepodległości. Odbyły się parady wojskowe oraz koncerty, między innymi znanej brytyjskiej piosenkarki Rity Oro, która urodziła się w Kosowie. Podczas oficjalnych przemówień prezydent Hashim Thaci podkreślił, że Kosowo jest wspólnym sukcesem społeczności międzynarodowej oraz mieszkańców kraju. Natomiast ambasador USA w Prisztinie Greg Delawie wspomniał o kluczowych problemach państwa wymieniając m.in. walkę z bezrobociem, korupcję i przestępczość zorganizowaną, ale też postępy w rozmowach z Serbią.
10 years ago today Kosovo declared independence: we asked 10 of our columnists to look back and how much progress the country has made. Read them here: https://t.co/z5XZaPxtqf #Kosovo10 pic.twitter.com/EYPt9JBbGL
— Prishtina Insight (@PrishtInsight) February 17, 2018
Droga do Unii Europejskiej
Na początku lutego 2018 r. niemiecki minister spraw zagranicznych Sigmar Gabriel przekonywał Belgrad, aby uznał Kosowo, jeżeli zależy mu na wejściu do Unii Europejskiej. W odpowiedzi na komunikat niemieckiego ministra spraw zagranicznych prezydent Serbii Aleksandar Vučić zaproponował kilka przykładowych rozwiązań konfliktu, opierając się między innymi na podziale Kosowa na dwie części, analogicznie do ustroju Bośni i Hercegowiny.
Po kilku etapach mediacji Kosowo również zgodziło się przyznać pewien zakres autonomii obszarom, które w większości są zamieszkane przez mieszkańców etniczno-serbskich. Taka forma ustępstwa spotkała się jednak z wieloma protestami, a nawet walkami w kosowskim parlamencie z użyciem gazu łzawiącego.
Dla wielu państw Kosowo jest nadal integralną częścią Serbii, a wśród tych krajów są m.in. takie państwa członkowskie UE jak Cypr, Hiszpania oraz Słowacja.
