Umowy dotyczące m.in. transportu i infrastruktury oraz żywa dyskusja nad kierunkami dalszej współpracy – takie są efekty szczytu krajów środkowoeuropejskich oraz Chin, który odbył się 7 lipca w stolicy Bułgarii.
Spotkania w formacie „16+1” rozpoczęły się z inicjatywy chińskich władz, które chcą coraz ściślejszej współpracy gospodarczej z państwami członkowskimi UE (Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Słowacja, Słowenia, Rumunia i Węgry) oraz pięcioma państwami spoza UE, które leżą na Bałkanach Zachodnich (Albania, Bośnia, Czarnogóra, Macedonia i Serbia).
Polski wicepremier w Sofii
Tematem tegorocznego spotkania była: „Głęboka, otwarta współpraca na rzecz inkluzywnego dobrobytu”. Podczas szczytu podpisano ponad 20 umów w celu wzmocnienia współpracy w dziedzinach takich jak transport, infrastruktura, parki przemysłowe, finanse, opieka zdrowotna, edukacja i rolnictwo.
Premier Chin Li Keqiang podkreślał kilkakrotnie duży potencjał wymiany handlowej i współpracy między państwami. Dodał, że Chiny promują zrównoważony rozwój oraz potwierdzają otwartość na zagranicznych inwestorów. Zaapelował również o wsparcie wolnego handlu opartego na wielostronnym systemie handlowym, a nie sprzyjaniu protekcjonizmowi i unilateralizmowi.
Chinese Premier #LiKeqiang called for deepening open and pragmatic cooperation between China and Central and Eastern European Countries to promote common prosperity and development while attending the 7th China-#CEEC leaders' meeting in Sofia, Bulgaria. https://t.co/Icn5Y7x87V pic.twitter.com/eC2HhTAdyj
— China Plus News (@ChinaPlusNews) July 8, 2018
Przedstawiciele państw dyskutowali również o ważnej roli samorządów lokalnych, które powinny zacieśniać relacje w zakresie korzystania z możliwości rynkowych, wymiany innowacji oraz podejmowania wspólnych inwestycji. Jednym z najważniejszych postanowień było podjęcie decyzji o powstaniu Globalnego Centrum Partnerstwa i Współpracy państw azjatyckich i regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Polskę reprezentował wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, który podsumował udział w spotkaniu mówiąc: „Polska jest krajem, w którym narodził się format 16+1 i od czasu ogłoszenia go w Warszawie w 2012 r. niezmiennie jesteśmy zainteresowani jego pomyślnym i konstruktywnym rozwojem”.
Podczas szczytu Premier @Jaroslaw_Gowin spotkał się z Premierem Chuin Li Keqiang. Premier Gowin podkreślił, że „Polska utrzymuje zainteresowanie współpracą w formacie 16 +1, oczekując jednocześnie na intensyfikację kontaktów i rozwój wymiany gospodarczej w ramach 1/2
— Katarzyna Zawada (@ZawadaKasia) July 7, 2018
Spotkanie w Sofii odbyło się dzień po tym, jak Stany Zjednoczone nałożyły cła na chiński import o wartości 34 miliarda dolarów. Chiny odpowiedziały tym samym wobec produktów amerykańskich.
Dalsze perspektywy współpracy
Chińska inicjatywa spotkań z krajami Europy Środkowej i Wschodniej wzbudzała początkowo kontrowersje ze strony instytucji UE oraz pewne obawy o to, że chińskie firmy uzyskają dużą łatwość w omijaniu ceł importowych i antydumpingowych poprzez bezpośrednie kontakty z przedstawicielami państw regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Pomiędzy Chinami a krajami tego regionu obroty handlowe stale rosną. W 2017 r. zanotowano wartość handlu w granicach nawet 68 miliardów dolarów, podczas gdy w 2011 r. wynosił jeszcze 40 miliardów dolarów.
Chiny uczestnicząc w szczytach „16+1” realizują koncepcję „Jednego pasa, jednego szlaku” („One Belt, One Road”), której celem jest powrót do idei Jedwabnego Szlaku. Obecnie ten Nowy Jedwabny Szlak opiera się na budowie korytarzy transportowych pomiędzy krajami Azji, Europy i Afryki oraz rozszerzaniu wpływów państwa chińskiego.
W 2019 r. odbędzie się kolejne spotkanie Chin i krajów Europy Środkowo-Wschodniej, tym razem w Zagrzebiu. Wcześniej takie szczyty odbywały się w: Warszawie (2012), Bukareszcie (2013), Belgradzie (2014), Suzhou (2015), Rydze (2016) oraz Budapeszcie (2017).
