Kolejny głos w sprawie konfliktu UE i AstraZeneca. W Polsce rząd chce uzdrowić służbę zdrowia. Porażka premiera Babisza w parlamencie. Czechy zniosą stan wyjątkowy. Afera hazardowa w Austrii. Policja u ministra finansów. Między innymi o tym piszemy w piątkowej edycji „Stolic Europy”.
PRAGA
Zakulisowe rozmowy. Brytyjsko-szwedzki koncern farmaceutyczny AstraZeneca zaproponował czterem państwom członkowskim UE podpisanie odrębnych umów dotyczących nabycia szczepionek przeciwko SARS-CoV-2 poza systemem wspólnych zakupów koordynowanym przez Unie Europejską, poinformował w czwartek (11 lutego) premier Czech Andrej Babiš.
Oświadczenie Babiša – jak pisze Aneta Zachová z EURACTIV.cz – rodzi pytania dotyczące taktyki firmy w obliczu sporu z UE o opóźnione dostawy dawek szczepionki, które znacznie zakłóciły programy szczepień we wszystkich krajach Wspólnoty.
„Podczas gdy AstraZeneca odmawiała dostarczenia do UE zamówionych 80 mln dawek [tłumacząc to problemami produkcyjnymi – red.], otrzymaliśmy wielokrotnie oferty tej szczepionki – nie tylko ja, ale także trzech innych premierów w Europie – jeszcze przed rozpoczęciem dostaw [do UE]”, powiedział Babiš.
Miała w tym pośredniczyć firma z Dubaju, która zażądała przedpłaty w wysokości 50 proc. transakcji. „Na pewno skorzystalibyśmy z tej okazji, gdyby była realistyczna. Ale nas na to nie stać […] Poza tym mamy unijne zobowiązania i musimy ich przestrzegać”, dodał Babiš.
Cena szczepionki w ramach wspomnianej przez premiera Czech transakcji nie jest znana, ale biorąc pod uwagę oświadczenie Babiša, prawdopodobnie była wysoka. Incydent pogłębia podejrzenia UE co do zakulisowych rozmów na szczeblu państw członkowskich z przemysłem farmaceutycznym z pominięciem Brukseli.
Komisja Europejska zakontraktowała w imieniu państw członkowskich 300 mln dawek preparatu brytyjsko-szwedzkiego koncernu, ale z planowanych na I kwartał 2021 r. 80 mln dawek, może dotrzeć do UE tylko 40 mln.
![EMA ponownie potwierdziła, że korzyści z przyjmowania szczepionki AstraZeneca przewyższa ryzyko potencjalnych skutków ubocznych / Fot. Jernej Furman [Flickr, CC BY 2.0]](https://www.euractiv.pl/wp-content/uploads/sites/6/2021/01/50770421546_157e7b889e_k-800x600.jpg)
WARSZAWA
Plany uzdrowienia służby zdrowia. Minister zdrowia Adam Niedzielski zapowiedział w trakcie czwartkowego XV Forum Organizacji Pacjentów „plan odbudowy zdrowia Polaków”.
„Wszystkie zasoby skierowaliśmy na walkę z pandemią, co – trzeba uczciwie powiedzieć – oznacza pewne zaniedbania. (…) Przez rok narósł pewien deficyt zdrowia”, przyznał samokrytycznie minister.
Rządowy plan ma, jak podał Niedzielski, składać się z pięciu elementów. Są to: przekucie pilotażu sieci onkologicznej w rozwiązanie systemowe – Krajową Sieć Onkologiczną oraz pilotaż Krajowej Sieci Kardiologicznej; zniesienie limitów w dostępie do lekarzy specjalistów, opieka i rehabilitacja pocovidowa oraz program profilaktyki 40 plus.
4 lutego – w Światowym Dniu Walki z Rakiem – poinformowano, że do końca marca przygotowany zostanie projekt, który pilotaż sieci onkologicznej przekuje na rozwiązanie systemowe. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2022.
W czwartek w Światowym Dniu Chorego zapowiedziano z kolei, że powstanie Krajowa Sieć Kardiologiczna, jej pilotaż będzie realizowany na Mazowszu. Na czwartkowym forum szef resortu zdrowia przekazał, że przygotowana zostanie ustawa, by rozwiązanie było zagwarantowane systemowo, a będzie realizowane zarządzeniami prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
(Monika Mojak | EURACTIV.pl)
PRAGA
Koniec z restrykcjami? Parlament odrzucił w czwartek wniosek rządu premiera Andreja Babisza o przedłużenie stanu wyjątkowego, wprowadzonego z powodu pandemii COVID-19. W poniedziałek przestanie obowiązywać część restrykcji: otwarte będą mogły być sklepy, galerie, fitness kluby. Właściciele restauracji – podobnie jak w Polsce – muszą czekać na dalsze „odmrożenia”.
Premier Babisz ostrzegał, że rezygnacja przez posłów z przedłużenia stanu wyjątkowego wywoła negatywne reakcje sąsiednich państw. Premier chciał, żeby Izba Poselska – izba niższa parlamentu – przedłużyła stan wyjątkowy przynajmniej o 14 dni, w czasie których miałby zrealizować żądania opozycji.
Liderzy partii opozycyjnych wskazywali, że rząd ograniczał się w dotychczasowych decyzjach o zwalczaniu pandemii jedynie do przedłużania stanu wyjątkowego i nie starał się poprawić obowiązujących regulacji prawnych.
Stan wyjątkowy związany z przebiegiem drugiej fali pandemii został w Czechach wprowadzony 5 września 2020 r. W czwartek rząd zwrócił się do parlamentu o jego przedłużenie po raz szósty.
(Aneta Zachová, Ondřej Plevák | EURACTIV.cz)
BERLIN
Ograniczenia wjazdu. Ze względu na rozprzestrzenianie się bardziej zaraźliwych mutacji koronawirusa w Czechach i Tyrolu, Niemcy będą wdrażać dalsze ograniczenia wjazdu i tymczasowe kontrole graniczne, powiedział w czwartek rzecznik ministerstwa spraw wewnętrznych. Środki wejdą w życie w niedzielę.
Niemcy określiły Czechy i austriacki Tyrol jako obszary mutacji koronawirusa – potwierdziło federalne ministerstwo spraw wewnętrznych. Następstwem są daleko idące ograniczenia w podróżowaniu. Oznacza to, że mieszkańcy tych krajów będą mogli wjechać do Niemiec tylko w absolutnych wyjątkach i tylko z negatywnym testem na koronawirusa.
(Sarah Lawton | EURACTIV.de)
PARYŻ
Google kwestionuje wysoką grzywnę. Najwyższy sąd administracyjny (Rada Stanu) rozpatrzył w czwartek wniosek o zastosowanie środków tymczasowych złożony przez Google LLC i Google Ireland.
W grudniu 2020 r. francuski urząd zajmujący się ochroną danych osobowych ukarał Google – właściciela m.in. wiodących wyszukiwarki i serwisu wideo – za niezgodne z przepisami stosowanie plików cookies oraz innych narzędzi śledzących w ich serwisach. Szczegóły TUTAJ.
(EURACTIV.fr)
WIEDEŃ
Afera hazardowa. Austriacki minister finansów Gernot Bluemel poinformował w czwartek, że jego dom został przeszukany przez śledczych, którzy traktują go jako podejrzanego w sprawie korupcyjnej związanej z dotowaniem partii politycznych przez firmy zajmujące się grami hazardowymi.
Bluemel – bliski współpracownik kanclerza Austrii Sebastiana Kurza i jego partyjnym kolegą z konserwatywnej Austriackiej Partii Ludowej (OVP) – wydał oświadczenie, iż został poinformowany o stawianych mu zarzutach, ale nie sprecyzował o co dokładnie jest podejrzany.
Prokuratura bada, czy za czasów poprzedniej koalicji, gdy gabinet oprócz OVP współtworzyła prawicowo-populistyczna Austriacka Partia Wolności (FPO) doszło do korupcyjnego porozumienia między przedstawicielami rządu a zajmującą się m.in. prowadzeniem kasyn i automatów do gier firmą Novomatic.
Podejrzewa się, że politycy byli wynagradzani przez Novomatic w zamian za korzystne dla firmy decyzje związane m.in. z licencjami na prowadzenie działalności.
(Philipp Grüll | EURACTIV.de)
LONDYN
Londyn nie jest już największym centrum obrotu akcjami w Europie. Londyn stracił pozycję największego centrum obrotu akcjami w Europie na rzecz Amsterdamu. To kolejny z efektów brexitu.
W styczniu na giełdzie Euronext Amsterdam oraz holenderskiej platformie CBOE i Turquoise, notowano dziennie około 9,2 mld euro. To ponad czterokrotny wzrost w stosunku do grudnia.
Jednocześnie na londyńskiej giełdzie wolumeny spadły do 8,6 mld euro. Tym samym brytyjska stolica straciła tytuł europejskiego centrum finansowego.
(Benjamin Fox | EURACTIV.com)
TALLINN | RYGA | WILNO
Dyplomatyczny policzek? Ignorując życzenia Chin i prezydenta Xi Jinpinga, Estonia, Łotwa, Litwa, Słowenia, Rumunia i Bułgaria wysłały delegacje ministerialne zamiast prezydentów na wtorkowy szczyt IX Szczyt Przywódców Europy Środkowo-Wschodniej i Chin, tzw. szczyt 17+1. Obecność ministrów zamiast przywódców państw można uznać za dyplomatyczny policzek dla Chin.
Wymieniany w ostatnich dniach jako kandydat na ambasadora USA w Polsce Michael Carpenter, doradca Joego Bidena ds. polityki naszego regionu, podkreślił na łamach portalu Politico, że państwa bałtyckie są bardziej wrażliwe niż większość UE na potrzebę bliskich stosunków bezpieczeństwa z Waszyngtonem i NATO ze względu na obawy związane z zagrożeniem ze strony Rosji. Z kolei Słowacja i Rumunia po zmianie rządów w 2020 r. prowadzą zdecydowanie proamerykańską politykę.
W ciągu ostatniej dekady chińskie inwestycje, w tym fuzje i przejęcia w Europie, wyniosły ponad 330 mld euro, a około 350 europejskich przedsiębiorstw ma obecnie chińskich właścicieli.
(Pekka Vänttinen | EURACTIV.com)
RZYM
Rousseau decyduje. 59 procent członków włoskiego Ruchu Pięciu Gwiazd opowiedziało się w internetowym głosowaniu w czwartek za udzieleniem poparcia rządowi, który tworzy Mario Draghi. Tym samym otwarto drogę do powołania gabinetu, popieranego przez główne siły w parlamencie.
W głosowaniu uczestniczyło około 75 tys. członków Ruchu. Odbyło się na jego platformie internetowej, Rousseau wśród około 170 tys. członków Ruchu Pięciu Gwiazd (M5S).
Za rządem Draghiego zagłosowało 59,3 proc. członków M5S, czyli 44 tys. z 75 tys. głosujących. Może to doprowadzić do rozłamu w partii.
Jak informowały włoskie media, zgodę na desygnowanie na premiera Mario Draghiego przez M5S była uzależniona od utworzenia „super-ministerstwa” do spraw transformacji ekologicznej.
(Daniele Lettig | EURACTIV.it)
ATENY
Poparcie dla Grecji. Ministrowie spraw zagranicznych Grecji, Cypru, Egiptu wraz z ich odpowiednikami z Francji, Arabii Saudyjskiej i Bahrajnu oraz Minister Stanu ds. Współpracy Międzynarodowej Zjednoczonych Emiratów Arabskich wzięli udział w jednodniowym „Philia Forum” w Atenach.
Uczestnicy potwierdzili swoje zaangażowanie w przestrzeganie prawa międzynarodowego, zacieśnienie współpracy wielostronnej i solidarność podczas pandemii COVID-19. W trakcie dyskusji nie zabrakło także rozmów o kwestii cypryjskiej, procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie, wojny domowej w Syrii, sytuacji w Libii i wschodniej części Morza Śródziemnego.
Szefowie dyplomacji wspomnianych państw podkreślili wspólne zaangażowanie „w celu dalszego wzmocnienia współpracy i aktywnego przyczynienia się do umocnienia pokoju, stabilności i bezpieczeństwa w całym regionie”.
(Alexandros Fotiadis, Theodore Karaoulanis | EURACTIV.gr)
