Ile jest plastiku w Morzu Śródziemnym? W jaki sposób Bułgaria sprzeniewierza unijne pieniądze? Od kogo Rumunia kupi wielozadaniowe F-16? Między innymi o tym piszemy w środowej edycji „Stolic Europy”.
MORZE ŚRÓDZIEMNE
W państwach basenu Morza Śródziemnego żyje około 450 mln ludzi. W morzu każdego roku lądują setki tysięcy ton plastikowych śmieci.
Za niepokojącą sytuację z odpadami w Morzu Śródziemnym winę ponosi nieprawidłowy sposób obchodzenia się z nimi w niektórych państwach tego regionu. Z ocen Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) wynika, że do Morza Śródziemnego trafia rocznie 230 tys. ton plastikowych śmieci z 33 państw położonych wzdłuż jego wybrzeża i rzek wpadających do tego morza, takich jak Nil, Pad i Rodan. Odpowiada to zawartości ponad 500 kontenerów towarowych dziennie, podała we wtorek (27 października) IUCN.
Plastikowe śmieci stanowią 94 proc. odpadów tego typu trafiających do Morza Śródziemnego. Najwięcej z nich pochodzi z Egiptu (około 74 tys. ton rocznie), Włoch (34 tys. ton) i Turcji (24 tys. ton).
W przeliczeniu na głowę mieszkańca rekordzistą w zaśmiecaniu Morza Śródziemnego jest Czarnogóra – około 8 kg na mieszkańca rocznie. Tuż za nią plasują się Albania, Bośnia i Hercegowina oraz Macedonia Północna. Pozostałe 6 proc. stanowi szczególnie niebezpieczny mikroplastik, pochodzący głównie z tekstyliów oraz kosmetyków.
Zdaniem autorów najnowszego opracowania na ten temat, w tej chwili w wodach Morza Śródziemnego znajduje się ponad milion ton plastikowych odpadów. Ponad jedną trzecią z nich stanowią śmieci wrzucane do tego akwenu w państwach położonych wzdłuż jego wybrzeża, a pozostałe 65 proc. przenoszonych jest przez rzeki do niego wpadające.
(EURACTIV.pl)
WARSZAWA
Brońmy Polski, brońmy Kościoła. Prezes PiS, wicepremier ds. bezpieczeństwa Jarosław Kaczyński wezwał wczoraj członków i sympatyków swojej partii, by stanęli w obronie Kościoła i Polski. W opublikowanym na YouTubie wystąpieniu zapewnił też, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji jest zgodne z konstytucją.
(Barbara Bodalska | EURACTIV.pl)
BUKARESZT
Rumunia się zbroi. Dwa kolejne wielozadaniowe samoloty bojowe F-16A MLU Fighting Falcon są gotowe do przekazania rumuńskim siłom powietrznym. Jest to druga partia myśliwców zamówionych na początku 2020 r. W ramach programu „Peace Carpathian II” Rumunia pozyska od Portugalii pięć F-16A.
Dwa pierwsze myśliwce zostały przekazane odbiorcy w sierpniu. Teraz dwa kolejne egzemplarze przeszły modernizację w zakładach OGMA w Portugalii. 8 i 19 października przeleciały do bazy portugalskich sił powietrznych w Monte Real.
(EURACTIV.pl)
SOFIA
Uczciwy jak Bułgar? Oszustwa związane z funduszami UE w Bułgarii są porównywalne z największymi nieprawidłowościami w związku z przestępczością zorganizowaną, takimi jak handel ludźmi, narkotykami czy nielegalny handel paliwami, wynika z raportu „Bulgarian Organised Crime Threat Assessment 2020”, opublikowanego przez NGO Centre for the Study of Democracy.
Według raportu, nadużycia sięgają od 5 do 15 proc. środków otrzymanych z unijnych programów operacyjnych. Przy całkowitym budżecie 23,2 mld lewów (11,7 mld euro) szkody w perspektywie budżetowej na lata 2014-2020 wynoszą od 1,16 mld lewów (0,59 mld euro) do 3,48 mld lewów (1,78 mld euro).
„Oszustwa związane z funduszami unijnymi to szczególny rodzaj przestępstw popełnianych przez tzw. białe kołnierzyki, a nie przez zorganizowane w klasyczny sposób grupy przestępcze. Najwięcej naruszeń zidentyfikowano w programach takich, jak Państwowy Fundusz Rolnictwa ”w dopłatach do upraw rolnych, jak również w budowie apartamentów turystycznych za pieniądze unijne, które były wykorzystywane jako domy prywatne (często przed prominentnych polityków lub urzędników – red.)”, napisano w analizie.
(Krassen Nikolov | EURACTIV.bg)
Nowe restrykcje. Resort zdrowia Bułgarii zapowiedział we wtorek nowe restrykcje w związku z wzrostem zakażeń koronawirusem. Od czwartku w całym kraju zamknięte zostaną m.in. gimnazja i wyższe uczelnie, nie będą działać dyskoteki i nocne kluby, zakazane zostaną grupowe wycieczki.
(EURACTIV.pl)
MADRYT
Podatkiem w najbogatszych. By sprostać kosztom walki z epidemią, rząd Hiszpanii chce podwyższyć podatki dla najbogatszych oraz wielkich przedsiębiorstw. Jednocześnie rząd Pedro Sancheza podniesie pensje w administracji publicznej oraz zapowiada datę sięgnięcia po wsparcie z Funduszu Odbudowy UE.
We wtorek podczas wspólnej konferencji prasowej premier Pedro Sanchez (PSOE) oraz wicepremier Pablo Iglesias (Unidas Podemos) zaprezentowali propozycję budżetu na przyszły rok (Presupuestos Generales del Estado), które przyniosą większe dochody dla hiszpańskiego budżetu.
(EUROEFE)
BRATYSŁAWA
Drobna pomyłka. Minister obrony Jaroslav Nad przeprosił we wtorek za rozesłanie ulotek z błędnymi informacjami, dotyczącymi terminu zbliżających się powszechnych testów na obecność koronawirusa. Ulotki wysłano zanim centralny sztab kryzysowy zdecydował w poniedziałek o skróceniu testów z trzech dni do dwóch.
Testy maja objąć wszystkich mieszkańców Słowacji oraz znajdujących się na jej terenie cudzoziemców. Testy będą bezpłatne i zostaną przeprowadzone w godzinach od 7 rano do 22 w sobotę i niedzielę. Ma powstać około 5 tys. miejsc pobrań, ale pełne składy personelu realizującego testy skompletowano dla 4901. Między innymi z tego powodu zdecydowano o skróceniu testów z pierwotnie planowanych piątku, soboty i niedzieli, tylko do soboty i niedzieli.
W testach mają uczestniczyć dorośli mieszkańcy Słowacji, z wyjątkiem tych, którzy w ciągu ostatnich 90 dni mieli potwierdzone zakażenie koronawirusem lub ci, którzy mają przeciwskazania medyczne. Sam udział jest dobrowolny, ale tylko osoby z wynikiem negatywnym będą mogły skorzystać z pewnych wyjątków od znaczącego ograniczenia prawa do wychodzenia z domów, które obowiązuje od soboty do najbliższej niedzieli. Ograniczenia najprawdopodobniej zostaną jeszcze przedłużone na pierwszy tydzień listopada.
(Zuzana Gabrižová | EURACTIV.sk)
BERLIN
Lockdown light? Kanclerz Angela Merkel ma w środę przekonywać władze landów do wprowadzenia w kraju „miękkiego lockdownu”, aby zahamować rosnącą falę zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2.
Merkel spotka się w środę z premierami lokalnych rządów. Do spotkania dojdzie dwa dni wcześniej niż planowano, co może świadczyć o powadze sytuacji.
Proponowane przez kanclerz obostrzenia mają obejmować zamknięcie restauracji i barów oraz wprowadzenie limitów osób mogących uczestniczyć w zgromadzeniach publicznych i prywatnych.
PARYŻ
Elastyczny lockdown? Francuskie media, w tym telewizja BFM oraz radio France Inter, podały we wtorek wieczorem, że rząd rozważa wprowadzenie od czwartku o północy ogólnonarodowej, miesięcznej kwarantanny ze względu na gwałtowne rozprzestrzenianie się koronawirusa.
Szef francuskiego MSW Gerald Darmanin oświadczył w poniedziałek, że kraj powinien przygotować się na „trudne decyzje” w sprawie nowych środków w walce z rozprzestrzeniającą się pandemią COVID-19. Kwestie te były omawiane na wtorkowym posiedzeniu rządu.
Prezydent Emmanuel Macron wygłosi w środę wieczorem orędzie do narodu, podczas którego może zapowiedzieć kwarantannę i zamrożenie gospodarki. Pałac Elizejski nie poinformował jednak, czy prezydent rozważa wprowadzenie lockdownu, ani jakie konkretne środki zaradcze ma zamiar ogłosić w środę.
(Louise Rozès Moscovenko | EURACTIV.FR)
WIEDEŃ
Wiedeński burmistrz negocjuje z liberałami. Wiedeńscy socjaldemokraci (SPÖ) dali niedawno wybranemu burmistrzowi Michaelowi Ludwigowi zielone światło do rozpoczęcia negocjacji koalicyjnych z liberalnym ugrupowanie NEOS.
Pomyślne zakończenie rozmów może oznaczać zakończenie trwającej 10 lat współpracy SPÖ z Zielonymi w austriackiej stolicy.
![Minister spraw wewnętrznych Austrii Karl Nehammer [Twitter, @karlnehammer / BMI, fot. Jürgen Makowecz]](https://www.euractiv.pl/wp-content/uploads/sites/6/2020/09/EZgJaOBWAAE1AvX-800x600.jpg)
DUBLIN
Bezrobocie rośnie. Irlandia odnotowała 21 proc. wzrost liczby osób ubiegających się o tymczasowe zasiłki dla bezrobotnych po tym, gdy rząd zdecydował w ubiegłym tygodniu o wprowadzeniu sześciotygodniowego lockdownu, by powstrzymać rozprzestrzenianie się koronawirusa SARS-CoV-2.
Odkąd rząd wprowadził nowe restrykcje już 295 860 osób zarejestrowało się po pomoc społeczną.
(Samuel Stolton | EURACTIV.com)
HELSINKI
Spór kompetencyjny. Premier Sanna Marin i burmistrz Helsink Jan Vapaavuori spierają się o to, kto bierze odpowiedzialność za nakładanie nowych restrykcji w związku z pandemią koronawirusa.
Po tym, jak rząd Marin uzgodnił nowe zasady dotyczące uprawiania sportu, rekreacji na świeżym powietrzu oraz liczby osób mogących brać udział w wydarzeniach publicznych, burmistrz Helsinek odmówił ich wprowadzenia.
Spór zakończył się impasem, a siłownie, restauracje i kina w Helsinkach pozostają otwarte, tymczasem liczba infekcji SARS-CoV-2 nadal rośnie w obszarze metropolitalnym Helsinek.
Rozwiązania sporu nie ułatwia fakt, że burmistrz Helsinek jest członkiem prawicowej Partii Koalicji Narodowej, a premier Finlandii jest socjaldemokratą.
(Pekka Vänttinen | EURACTIV.com)
RZYM
Koronawirusowy splin? W Rzymie doszło we wtorek wieczorem do gwałtownych protestów przeciwników restrykcji, wprowadzonych przez włoski rząd w ramach walki z epidemią koronawirusa. Policja zatrzymała najbardziej agresywnych uczestników zajść.
Miejscem największych zamieszek był centralny Piazza del Popolo, gdzie manifestanci rzucali w stronę policjantów petardami i świecami dymnymi. Funkcjonariusze użyli hydrantów, by rozpędzić tłum demonstrantów.
Policja poinformowała, że wśród protestujących byli także liderzy i zwolennicy neofaszystowskiego ugrupowania Forza Nuova. To kolejny dzień protestów w stolicy Włoch. Po poniedziałkowych zatrzymano czterech ich uczestników.
(Alessandro Follis | EURACTIV.it)
PRAGA
W jedności siła? Liderzy trzech partii centroprawicowych – Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS), Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej – Czechosłowackiej Partii Ludowej i TOP 09 – utworzyli sojusz na wybory parlamentarne w 2021 r.
„Chcemy dać ludziom nadzieję, że populizm, puste słowa i kłamstwa nie będą rządzić tym krajem”, powiedział lider ODS Petr Fiala po podpisaniu deklaracji o współpracy.
(Aneta Zachová | EURACTIV.cz)
LUBLANA
Brak referendum w sprawie wydatków na obronę. Parlament Słowenii odrzucił wniosek opozycji o przeprowadzenie konsultacyjnego referendum w sprawie 780 mln euro dodatkowych wydatków na obronność zaplanowanych na lata 2021-2026.
(Željko Trkanjec | EURACTIV.hr)
BELGRAD
Ławrow na kwarantannie. Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow udał się na kwarantannę po tym, jak miał kontakt z osobą zakażoną SARS-CoV-2. Minister czuje się dobrze – podała agencja TASS, powołując się na służby prasowe MSZ.
Nie ujawniono, gdzie i kiedy minister miał kontakt z osobą zainfekowaną SARS-CoV-2. W poniedziałek Siergiej Ławrow był w Atenach, gdzie m.in. rozmawiał z premierem Kyriakosem Micotakisem i szefem dyplomacji Nikosem Dendiasem. Spotkał się również z przedstawicielem opozycji Aleksisem Tsiprasem.
W związku z kwarantanną Ławrowa wszystkie jego wizyty i zaplanowane spotkania zostają odwołane. W dniach 28-29 października minister miał odwiedzić Sarajewo i Belgrad.
Przed odwołaniem wizyty szefa rosyjskiej dyplomacji na Bałkanach, ambasador Serbii w Rosji Miroslaw Łazanski powiedział, że zbliżająca się wizyta Ławrowa jest dowodem na to, że stosunki między Belgradem a Moskwą są w dobrym stanie, a podpisana umowa o współpracy Serbii i Kosowa pod auspicjami USA ich nie podważyła.
„Nie znam żadnego innego europejskiego kraju, który Ławrow odwiedził dwa razy w roku” – powiedział 27 października belgradzkiemu dziennikowi Politika Łazański, przypominając, że prezydent Rosji Władimir Putin odwiedził Serbię aż trzy razy w ciągu ostatnich czterech lat.
Łazański podkreślił, że Rosja szanuje neutralność militarną Serbii i nie ma nic przeciwko przystąpienia Serbii do UE. Łazański powiedział, że nie został wezwany na żadne spotkanie w Moskwie po spotkaniu prezydenta Serbii Aleksandara Vucicia 4 września ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Donaldem Trumpem.