Koronawirus: Duda pisze list do europejskich przywódców

W ocenie prezydenta Andrzeja Dudy nadszedł czas, aby wspólnie zastanowić się, jak będzie wyglądał świat i współpraca międzynarodowa po pokonaniu pandemii koronawirusa. W związku z tym wystosował wczoraj list do przywódców państw UE, Partnerstwa Wschodniego i Bałkanów Zachodnich, w którym  przedstawił pięciopunktowy plan działania dla Europy po opanowaniu COVID-19.

 

 

Ścisłe powiązania państw UE obciążeniem, ale i szansą na współpracę

“Okazało się, że ścisła sieć powiązań pomiędzy poszczególnymi gospodarkami, która jeszcze nie tak dawno zdawała się wielką zaletą, teraz stała się po części obciążeniem. Brakuje nam również skutecznych globalnych narzędzi do zarządzania kryzysami o zasięgu światowym” – napisał Andrzej Duda w  rozesłanym w środę (29 kwietnia) liście.

Przyznał przy tym, że  kryzys wywołany koronawirusem pokazał jednak również, że po pierwszym szoku jako wywołał wybuch pandemii, europejskie państwa okazały się zdolne do “solidarnej współpracy, przynoszącej bardzo konkretne rezultaty – kolejne ocalone życia, uratowane dzięki niejednokrotnie podarowanemu sprzętowi medycznemu czy zaoferowanej pomocy lekarskiej”.

“Uważam, że jest to dobry punkt wyjścia do refleksji nad kierunkami wybranych aspektów polityki międzynarodowej” – oświadczył prezydent i przedstawił do realizacji “pięć zasadniczych punktów, spośród których dwa pierwsze wymagają korekty, a trzy podtrzymania”.

Po pierwsze: Optymalizacja krajowych systemów ochrony zdrowia

Po pierwsze – uważa Duda – należy podjąć wysiłek na rzecz współpracy w zwiększeniu poziomu wydolności krajowych systemów ochrony zdrowia i wypracowania skutecznych mechanizmów pomocy międzypaństwowej.

Polski prezydent sugeruje w związku z tym  utworzenie europejskiego mechanizmu zabezpieczenia medycznego (w tym koordynacji produkcji i dystrybucji sprzętu ratującego życie i środków ochrony medycznej), oraz wspólne realizowanie badań naukowych z zakresu biotechnologii i nowoczesnych terapii szczególnie istotnych dla ratowania życia i zdrowia obywateli. Duda przewiduje, że dzięki temu uda się osiągnąć przejrzysty podział obowiązków między państwami Europy, co – jego zdaniem – ma tym większe znaczenie, że należy się liczyć z podobnymi sytuacjami w przyszłości.

Szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski zwrócił uwagę, że pandemia koronawirusa ujawniła brak mechanizmu solidarności w dziedzinie bezpieczeństwa zdrowotnego. “W sytuacji zagrożenia epidemicznego każde z państw walczyło i walczy z nią swoimi możliwościami” – powiedział PAP prezydencki minister.

Po drugie: Europa musi być innowacyjnym warsztatem produkcyjnym

Według polskiego prezydenta gospodarcze działania ratunkowe podejmowane przez europejskie rządy powinny w większym stopniu “zadbać nie tylko o wysoki wzrost PKB, ale też zrównoważony rozwój państw w innych wymiarach, w tym w zakresie sprawiedliwego i efektywnego podziału środków finansowych pomiędzy potrzebujących”. Niezbędny jest do tego “nowy impuls do pobudzenia produkcji w Europie, czego efektem powinno być m.in. skrócenie łańcuchów dostaw”, a także utworzenie “specjalnego, dodatkowego instrumentu inwestycyjnego, który łączyłby cele rozwojowe i spójnościowe”.

“Musimy, jako Europa, znów stać się wielkim, innowacyjnym i adekwatnym do wymogów współczesności `warsztatem produkcyjnym`” – uważa Duda. “Ma to strategiczne znaczenie dla naszej podmiotowości gospodarczej” – wyjaśnił. Natomiast Szczerski zwrócił uwagę, że nagłe zerwanie globalnych łańcuchów dostaw w wyniku pandemii wykazało słabość Europy i jej uzależnienie w tej kwestii, ponieważ z przyczyn ekonomicznych produkcja została w większości wyprowadzona z Europy.

Po trzecie: Bezpieczny świat bez stref wpływów

Duda uważa, że czas próby nie powinien stępić czujności europejskich przywódców w kwestiach dotychczas priorytetowych. “Przykładem jest tu konieczność dalszego egzekwowania prawa międzynarodowego, jako narzędzia budowy bezpiecznego i pokojowego świata wolnych narodów bez stref wpływów” – podkreślił. “Musimy większą wagę przyłożyć także do prawa humanitarnego, o co w ostatnich latach zabiegaliśmy jako Polska podczas sprawowania przez nas mandatu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ” – dodał prezydent.

Natomiast szef jego gabinetu przypomniał, że Polska od dawna konsekwentnie wskazuje na rolę przestrzegania praw międzynarodowego dla zapewnienia pokoju i stabilizacji na świecie. Szczerski zauważył, że w wysłanym wczoraj liście prezydent szczególną uwagę zwraca na  prawo humanitarne i prawną ochrony najsłabszych. “Ta pandemia w dużym stopniu dotyka słabszych grup społecznych. Rola organizacji międzynarodowych działających na tym polu też powinna być podniesiona” – stwierdził.

Po czwarte: Bezpieczeństwo militarne – nie stać nas na “oszczędności”

W ocenie Dudy trzeba nadal wzmacniać bezpieczeństwo militarne. “Nie stać nas, zwłaszcza w obecnej sytuacji, na strategicznie krótkowzroczne i niebezpieczne `oszczędności` w obszarze polityki obronnej” – napisał w wysłanym wczoraj liście do europejskich przywódców. “Niestety stare zagrożenia, takie jak choćby terroryzm i pokusy imperialne, pozostają aktualne” – ocenił.

Wtóruje mu minister Szczerski. “Nie możemy łatwo odejść od obowiązków, które były z nam zawsze” – podkreślił. Zdaniem prezydenckiego ministra nie można ulegać złudzeniu, że pandemia zlikwidowała napięcia międzynarodowe i zagrożenia dla pokoju na świecie, takie jak terroryzm, polityka imperialna, naruszanie ładu międzynarodowego. “One nie zniknęły, a wręcz przeciwnie napięcia ekonomiczne, które będą wynikiem pandemii, mogą pogłębić te zjawiska” – uprzedza szef gabinetu prezydenta.

Po piąte: Chronić środowisko bez wykorzystywania do przewag gospodarczych

Polski prezydent przyznał także, że nie należy zaniedbywać działań na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Jednak – zastrzega – z powodu spodziewanego, globalnego kryzysu gospodarczego, “powinniśmy wspólnie znaleźć sposób na pogodzenie wymogów polityki klimatycznej z elementami polityki społecznej i rozwojowej”. “Dziś szczególnie musimy unikać sytuacji, w której działania na rzecz ochrony klimatu mogłyby zostać wykorzystane do uzyskania przewag gospodarczych czy spowodować napięcia społeczne” – podkreślił Andrzej Duda.

Natomiast szef jego gabinetu – który również uważa, że odbudowa gospodarki i powrót na ścieżkę rozwoju muszą uwzględniać kwestie klimatyczne – podkreślił potrzebę sprawiedliwej transformacji. “To musi być budowane – tym bardziej teraz, gdy pojawią się problemy ekonomiczne związane z recesją – według wzorca, który Polska prezentuje od dawna, czyli sprawiedliwej transformacji, która uwzględnia możliwości ekonomiczne i społeczną zgodę na politykę klimatyczną, bo ona musi być dostosowana do warunków gospodarki po pandemii” – powiedział minister Szczerski.

Czas wymagający odważnych decyzji i skutecznego działania

Bieżący rok powinien – zdaniem polskiego prezydenta – kojarzyć się nie tylko z wybuchem pandemii COVID-19, ale stanowić także cezurę nowej polityki międzynarodowej. Zapowiedział w związku z tym, że Polska będzie szukać partnerów do urzeczywistnienia tych postulatów. “Żyjemy w czasach wymagających odważnych decyzji i skutecznego działania” – podkreślił Andrzej Duda. Zastrzegł jednak, że  tych celów nie uda się zrealizować “bez lojalnej współpracy naszych państw, otwartości i podkreślania wartości, które nas łączą”.

„Wyzwanie, któremu musimy sprostać z myślą o przyszłych pokoleniach”

“Niepokoje naszych społeczeństw muszą znaleźć odpowiedzi w polityce, która nikogo nie piętnuje, nie wysyła negatywnych komunikatów i szuka porozumienia, a nie podziału i wykluczenia” – podkreślił w swoim liście prezydent apelując, by napięcia i rywalizacja ustąpiły poczuciu współodpowiedzialności i aktywnej solidarności. “Potraktujmy ten obecny czas jako wyzwanie, któremu musimy sprostać z myślą o przyszłych pokoleniach” – zwrócił się Andrzej Duda do europejskich liderów.

Szczerski: To fundament pozytywnego wyjścia z pandemii

Według szefa gabinetu prezydenta Krzysztofa Szczerskiego plan prezydenta Dudy dla Europy, to pięć konkretnych propozycji, które mogą pomóc wspólnie wyciągnąć pozytywne wnioski z czasu pandemii. Jego zdaniem polski prezydent bardzo wyraźnie podkreślał, że lekcją wynikającą z pandemii jest “lekcja o solidarności i o potrzebie europejskiego wigoru”.

Podsumowując minister Szczerski powiedział, że prezydencki plan obejmuje utworzenie europejskiego mechanizmu bezpieczeństwa medycznego, wskazuje potrzebę rozwoju gospodarczego poprzez rozwój produkcji europejskiej i potrzebę działań na rzecz budowy bezpieczeństwa militarnego. Podkreśla też potrzebę prowadzenia polityki klimatycznej dostosowanej do możliwości gospodarczych poszczególnych państw i społecznej akceptacji takich działań oraz podkreśla rolę prawa międzynarodowego i prawa humanitarnego.