Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności jest kluczowym elementem Next Generation EU, czyli europejskiego Funduszu Odbudowy wynoszącego 750 mld euro. W dzisiejszym (10 lutego) głosowaniu 582 europosłów opowiedziało się za jego przyjęciem, 40 było przeciw, a 69 wstrzymało się.
Środki z Instrumentu (672,5 mld euro) mają zostać przeznaczone na walkę z gospodarczymi skutkami kryzysu pandemicznego.
Należy je wydatkować z uwzględnieniem kwestii dotyczących priorytetów unijnych na następne lata. Dlatego minimum 37 proc. z przyznanych funduszy musi wesprzeć cele klimatyczne – jak np. zielona transformacja – oraz co najmniej 20 proc. rozwój cyfryzacji.
Podczas debaty poprzedzającej głosowanie europosłanka Eider Gardiazabal Rubial (S&D) podkreśliła, że zaletą projektu jest ujęcie celów zarówno krótkoterminowych, jak i związanych z przyszłością. W podobnym tonie wypowiedział się Siegfried Mureşan (EPL), który stwierdził, że “wreszcie, fundusze nie będą mogły być wykorzystywane na zwykłe wydatki budżetowe, lecz na inwestycje i reformy”.
By ubiegać się o środki z tej puli każde państwo członkowskie musi przedstawić Krajowy Plan Odbudowy (KPO). Według źródeł agencji Lusa.pt osiem z nich nie złożyło jeszcze swoich planów. To Austria, Estonia, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Malta oraz Polska. Pozostałe kraje przedstawiły Komisji Europejskiej wstępne plany.
Dlatego organizacje społeczne związane z klimatem i środowiskiem, i biznes zaapelowały w poniedziałek (8 lutego) do premiera o pilne pokazanie planu i włączenie ich w „transparentne konsultacje”, po których oczekują nowego „Planu Marshalla”, wspierającego reformy klimatyczne i cyfryzację w Polsce.
Do tej pory tylko sześć państw – Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Francja, Słowenia i Portugalia – ratyfikowało decyzje w sprawie zasobów własnych. Zatwierdzenie decyzji przez parlamenty narodowe jest wymogiem, by Komisja Europejska uzyskała uprawnienia do zaciągania pożyczek na sfinansowanie Funduszu Odbudowy.
Portugalska prezydencja w Radzie UE po raz kolejny wezwała państwa członkowskie do szybszego procedowania, by można było uniknąć opóźnień we wprowadzaniu strategii odbudowy.
Rozporządzenie na temat Instrumentu trafi teraz do Rady Europejskiej, która z zadowoleniem przyjęła wynik głosowania w Parlamencie. Gdy rozporządzenie uzyska formalną akceptację Rady, zostanie opublikowane w Dzienniku Ustaw UE i dzień później wejdzie w życie. Zgodnie z oczekiwaniami Rady stanie się to w drugiej połowie lutego.
Projekt sfinansowano przy wsparciu Komisji Europejskiej. Niniejsza publikacja odzwierciedla wyłącznie poglądy autora, a Komisja nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartych w tym tekście.